In België is de arbeidsduur strikt gereglementeerd door de welzijnswet en verschillende koninklijke besluiten.

Toch is voor bepaalde functies - de zogenaamde leidinggevende of vertrouwensfuncties - sprake van meer flexibiliteit. Wie dergelijke functie bekleedt, heeft niet altijd een vast werkrooster en overuren geven niet noodzakelijk recht op overloon of inhaalrust.

Wie valt onder het leidinggevend of vertrouwenspersoneel?

Dit statuut geldt voor wie een functie uitoefent met autonomie, uitgebreide verantwoordelijkheden en variabele werkroosters.

Een titel zoals "kaderlid" volstaat niet: de persoon moet daadwerkelijk beschikken over vrijheid van organisatie en strategische verantwoordelijkheid binnen de onderneming.

In de praktijk gaat het vaak om managers, afdelingshoofden of vertrouwenspersonen die een sleutelrol vervullen.

Wat zijn de voorwaarden?

Een functie valt pas onder deze regeling wanneer een aantal elementen aanwezig zijn:

• Een autonome functie: de persoon is vrij om zijn tijd in te vullen.
• Een duidelijke erkenning van het statuut in de overeenkomst of het interne gebruik.
• Een passende verloning, die de flexibiliteit en het wegvallen van overloon compenseert.
• Naleving van de wettelijke minimumgrenzen: dagelijkse en wekelijkse rusttijd, enz.

Wat zijn de gevolgen voor werkgever en werkne(e)m(st)er?

Deze regeling geeft de werkgever meer flexibiliteit in het beheer van de arbeidstijd.

Maar ze veronderstelt ook transparantie: wanneer de feitelijke functie niet overeenkomt met het statuut, kunnen de rechtbanken de functie herkwalificeren en compensatie toekennen.

Voor de betrokken persoon is het daarom van essentieel belang om na te gaan of de overeenkomst, de verloning en de werkelijke taken overeenstemmen.

Good practices

• Voor de werkgever: beschrijf de functie nauwkeurig, leg autonomie en verloning duidelijk vast in de overeenkomst en documenteer de verantwoordelijkheden.
• Voor de werkne(e)m(st)er: lees de overeenkomst na, hou de eigen werktijden bij en vraag om advies bij twijfel.

Conclusie

Het statuut van leidinggevend of vertrouwenspersoneel is geen "vrijbrief": het blijft een strikt gereglementeerde uitzondering, voorbehouden aan functies met echte autonomie.

Als het duidelijk vastgelegd is en zorgvuldig toegepast wordt, combineert het flexibiliteit met verantwoordelijkheid. Een verkeerde toepassing kan daarentegen juridische of sociale risico's creëren.

Door Daniel Binamé, Development and Partnerships Manager Partena Professional

Dit artikel kan u ook interesseren: Studentenarbeid in België: wettelijk kader in 2025