Mentaal welzijn staat centraal in de prioriteiten van elk bedrijf. Op het vlak van preventie is zelfmoord een complex onderwerp. Om dit duidelijk te maken, moeten we er even bij stilstaan dat er in België elke dag vijf mensen zelfmoord plegen. Thomas Thirion, gedelegeerd bestuurder van het centrum voor geestelijke gezondheidszorg Un pass dans l’impasse, wijst op deze sociale en economische realiteit: “Het is zelfs de voornaamste doodsoorzaak bij 10- tot 54-jarigen, veel meer dan verkeersongevallen of kanker.”
Gezien de leeftijd die in de volksgezondheidsgegevens wordt genoemd, heeft dit een reële impact op het bedrijfsleven. “Dit aspect is des te belangrijker omdat er voor elke zelfmoord tussen de 15 en 20 zelfmoordpogingen worden geregistreerd. Een stille vloedgolf die ons een beter beeld geeft van het psychische onwelzijn in onze samenleving.”
Zelfmoord komt voor in alle bevolkingsgroepen: “Het zelfmoordcijfer onder mannen is bijna drie keer zo hoog als dat onder vrouwen. Er zijn echter meer zelfmoordpogingen onder vrouwen, met name onder tieners.”
In het kader van zelfmoordpreventie in het bedrijfsleven kan Beci mensen met psychische problemen doorverwijzen naar Un pass dans l'impasse, dat sinds juli 2020 ook psychologische ondersteuning biedt die specifiek gericht is op Franstalige zelfstandigen en ondernemers. Deze dienst biedt hen een gratis hulplijn (0800/300.25) en ondersteuningssessies die financieel en geografisch toegankelijk zijn. Volgens het RIZIV is het aantal gevallen van depressie van meer dan een jaar bij zelfstandigen tussen 2016 en 2021 met 67% gestegen, terwijl het aantal burn-outs met 47% is toegenomen. “Elke drie dagen pleegt een zelfstandige in België zelfmoord”, betreurt Thomas Thirion.
Ondersteuning in vier sessies
Een ondernemer in moeilijkheden en met veel leed kan soms zelfmoordgedachten hebben. "We hebben twee verschillende pijlers en twee verschillende zorgtrajecten. Enerzijds luisteren we naar en ondersteunen we de ondernemer in moeilijkheden (burn-out, rouw, tijdelijke moeilijkheden ...). Dankzij ondersteuning in vier sessies is een snelle en begeleide reactie mogelijk. Anderzijds wordt binnen onze diensten specifieke en langdurigere begeleiding opgezet als de ondernemer donkere gedachten uit."
Hij vestigt de aandacht op een bijzonder element: "Zeer weinig ondernemers zullen toegeven dat ze zich in een diepe put bevinden en zelfmoordgedachten hebben. Om tot een dergelijke bekentenis te komen, moet er een vertrouwensband worden opgebouwd in een zorgtraject dat zo lang kan duren als nodig is om de crisis te beheersen en de persoon te ondersteunen."
Oplossingen vinden
De werkelijkheid op het terrein haalt ondernemers vaak in: "50% van de ondernemers die bij ons aankloppen, heeft financiële moeilijkheden. We hebben 12 adviescentra verspreid over Wallonië en Brussel, waar we iedereen financiële toegankelijkheid bieden. We bieden ook gratis sociaal advies. Het doel is om oplossingen te vinden.“ De netwerken van verkenners van de vereniging (u kunt ook verkenner worden) bieden ook een echte meerwaarde: ”We beschikken over een netwerk van verkenners die gespecialiseerd zijn in zelfmoordpreventie en een netwerk van verkenners die rechtstreeks contact hebben.
Dankzij dit systeem kunnen we proactieve hulp bieden: we krijgen bijna elke dag een melding. We zeggen ook tegen familieleden dat ze niet moeten aarzelen om ons te bellen. 86% van de meldingen leidt tot een consultatie."
Preventieve zelfdiagnose
Mathieu Seron, coach en onafhankelijk consultant voor ondernemers, en Michel Kaisin, adviseur op het gebied van veiligheid en gezondheid, stellen een ander project voor: "De workshops van 7 Jours Santé bieden de mogelijkheid om met behulp van een zelftest niet alleen de gezondheid, maar ook de mentale toestand te beoordelen, om zo de continuïteit van de activiteiten te waarborgen.
Met verschillende tools evalueren we de werkorganisatie en het tijdsbeheer, wat een voortdurende uitdaging is. De sociaaleconomische diagnose is een vrijwillige aanpak waarmee kan worden geanticipeerd op veranderingen die kunnen leiden tot een ‘mentale overbelasting’ als er niet preventief mee wordt omgegaan."
Ze zeggen het zonder aarzeling: “Gezondheidspreventie is het zwakke punt van bedrijfsleiders.”
Volgens het onderzoeksrapport over kleine handelszaken in Brussel, opgesteld door Céline Mahieu en Isabelle Godin, slaapt 20% minder dan 6 uur per nacht en vertoont 20% tekenen van een beginnende burn-out. Hun aanpak is allesomvattend, zowel op het vlak van voeding als welzijn enzovoort. Ze organiseren webinars over verschillende thema's (risico's inzien om je gezondheid te behouden en overbelasting te voorkomen, tijd nemen om tijd te winnen, leren omgaan met stress door je emoties los te laten ...). De workshops helpen je om te anticiperen: emotionele intelligentie, de stressmeter, een eenvoudig visueel hulpmiddel om jezelf te helpen ...
"Onze online diagnose (diagnostic.7jsante.be) is een zelfcoachingstool die wordt aangevuld met artificiële intelligentie. Deze fungeert als aanvulling om de zwakke punten op te sporen en eerste hulpmiddelen aan te reiken (tijdbeheer, stress ...).
Daarnaast is er menselijke coaching om de ondernemer te helpen verder te gaan. We benadrukken dat onze tool is ontworpen om de ondernemer naar een passende professionele begeleiding te leiden, of het nu gaat om psychologen, coaches, artsen, juristen of financiële adviseurs."
Deze tool is ook belangrijk in het kader van suïcidepreventie: "Iemand krijgt niet zomaar van de ene op de andere dag zelfmoordgedachten. Het is vaak een aaneenschakeling van gebeurtenissen. Onze vragenlijst kan situaties die steeds complexer worden, ontmijnen. Het is ook erg belangrijk om de omgeving te laten weten dat er tools en hulp beschikbaar zijn voor hun ondernemers.
Ook de omgeving moet niet aarzelen om deze tools te delen met hun ondernemende familieleden, die niet altijd even goed luisteren.
Er bestaat ook groepsmanagement: “Bedrijven die dat willen, kunnen contact met ons opnemen voor een meer globaal overzicht met hun managementcomité of met hun directe leidinggevenden, zodat ze een meer globale aanpak kunnen hanteren.”
Als u vragen heeft wanneer uw bedrijf in moeilijkheden verkeert, neem dan hier contact op met CeD Relance.